teoria szczepów-w socjologii propozycja, że presja wynikająca z czynników społecznych, takich jak brak dochodów lub brak wysokiej jakości wykształcenia, napędza jednostki do popełniania przestępstw. Idee leżące u podstaw teorii szczepów zostały po raz pierwszy wysunięte w 1930 roku przez amerykańskiego socjologa Roberta K. Mertona, którego praca na ten temat stała się szczególnie wpływowa w 1950 roku. inni badacze wysunęli podobne idee, w tym Amerykański kryminolog Albert Cohen i amerykańscy socjolodzy Richard Cloward i Lloyd Ohlin.,
Klasyczne teorie szczepów koncentrowały się przede wszystkim na grupach defaworyzowanych, w których wspólne aspiracje (np. realizacja „amerykańskiego snu”) i niemożność osiągnięcia tych celów były uważane za czynnik napędzający przestępczość. Osoby, których dochody sytuowały je na przykład poniżej progu ubóstwa, nie były w stanie zrealizować wspólnych, akceptowanych społecznie ambicji za pomocą środków prawnych, a tym samym zostały zmuszone do działania przestępczego, aby osiągnąć swoje cele. Teorie te zostały później przeformułowane, głównie przez amerykańskich kryminologów Roberta Agnewa i Stevena F., Messner i Richard Rosenfeld.
rezultatem prac Agnew była ogólna teoria szczepów, która zajmowała się słabościami we wcześniejszych teoriach szczepów, w tym niewystarczającymi wyjaśnieniami dla przestępczości Klasy średniej i niespójnościami między aspiracjami i oczekiwaniami ich spełnienia. Główne elementy ogólnej teorii szczepów obejmowały rozważenie roli emocji w przestępstwie pochodzącym od szczepów oraz rozważenie szerokiego zakresu możliwych źródeł presji społecznej, które mogą spowodować popełnienie przestępstwa.
